เครือข่ายนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ในภาคเหนือตอนบน กล่าวว่า โบราณสถาน โบราณวัตถุ ถือเป็นอีกหลักฐานสำคัญทางประวัติศาสตร์ ที่บ่งชี้ถึงความเป็นมาของชุมชน บ้านเมืองในแต่ละแห่งทั่วโลก ปัจจุบันสถานที่ วัตถุโบราณเหล่านี้ ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งในองค์ประกอบ ด้านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม สร้างมูลค่าเพิ่มด้านการตลาดท่องเที่ยว
ด้วยจำนวนแหล่งโบราณสถานที่มากมาย โดยเฉพาะภาคเหนือ ที่มีประวัติศาสตร์เก่าแก่ยาวนานในแต่ละจังหวัด ซึ่งหากเป็นเมืองเล็ก ๆ ไม่ใช่เมืองท่องเที่ยวยอดนิยม เมืองใหญ่ๆก็ไม่ค่อยมีปัญหา การบุกรุก ทำลายเขตโบราณสถาน ที่มีทั้งชุมชนก่อน พ.ร.บ.โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 และหลังกฎหมายนี้บังคับใช้กรมศิลปากร แม้จะเป็นหน่วยงานกำกับดูแล บังคับใช้กฎหมายก็มีศักยภาพในระดับหนึ่ง ที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนช่วยกัน ดูแล สอดส่องไม่ให้มรดกท้องถิ่น โบราณสถานถูกทำลาย แต่บางแหล่งก็ยุ่งยาก เพราะอยู่ในเขตวัด, อุทยาน, ป่าสงวน ,ที่ดินเอกชน, หน่วยงานราชการ กรณีตัวอย่างการรื้ออาคารบอมเบย์เบอร์มา อาคารประวัติศาสตร์เรือนไม้สองชั้นอายุ 127 ปี ในสวนรุกขชาติเชตวัน จ.แพร่ จนเกิดกระแสคัดค้านจากประชาชน หรือกรณีชาวเชียงใหม่ ท้วงติงต่อต้านโครงการสร้างโรงแรม ย่านถนนท่าแพ ใกล้กลุ่มอาคารโบราณเก่าแก่ และ การเคลื่อนไหว กดดัน ให้จังหวัดหางบมาซื้อ รื้อตึกแถว 6 คูหา บนลานท่าแพ
“มุมมองของนักพัฒนาด้านอสังหาริมทรัพย์ กับกลุ่มนักอนุรักษ์ มักจะสวนทางกันเสมอ และน่าสังเกตุว่า อาคารเรือนไม้ สิ่งปลูกสร้างเก่าแก่ อายุเป็นร้อย ๆ ปี กระทั่งศาลา แหล่งโบราณสถานที่ชำรุดทรุดโทรม พอมีการรื้อถอน สร้างอะไรใหม่ ๆ เข้าไปยุ่งเกี่ยว ก็จะเกิดกระแสอนุรักษ์ขึ้นมาเป็นพัก ๆ แล้วเงียบหายไป”
กลุ่มอนุรักษ์เชียงใหม่ แสดงความคิดเห็นว่า ที่ผ่านมา เครือข่ายกลุ่มอนุรักษ์เมืองโบราณ ประสานงานกับ ผู้นำชุมชน กลุ่มนักโบราณคดี กลุ่มนักวิชาการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นมาตลอด และเข้าใจถึงอุปสรรคปัญหาของหน่วยงาน ในพื้นที่ ซึ่งเผชิญสารพัดปัญหา ยิ่งเป็นพื้นที่เอกชน พื้นที่หน่วยงานราชการ ทำได้แค่รับทราบความคืบหน้าเท่านั้น เพราะการปรับปรุงซ่อมแซม ไม่ต่างจากการรื้อถอน ทุบทำลายของเก่าทิ้งแล้วสร้างใหม่ ในแบบเดิม ยิ่งตามวัดกับการปรับปรุง ตกแต่งสถานที่ แหล่งโบราณสถาน สภาพที่เห็นไม่ได้ เจดีย์เก่ารองรอยอดีต ผสมผสานเทคนิคการก่อสร้างร่วมสมัยเข้าไปตามอำเภอใจ
ทั้งนี้นักโบราณคดี ในพื้นที่เชียงใหม่ อธิบายว่าการปรับปรุงแหล่งโบราณสถานนั้น ต้องแจ้งกรมศิลปากร เพื่อทำการสำรวจพื้นที่ สำรวจสิ่งก่อสร้าง สำรวจความเป็นมา พร้อมจัดทำประชาคมท้องถิ่น ว่าจะสรุปแนวทางใดร่วมกัน ทั้งการสงวนรักษา ดูแลรักษาไว้ตามสภาพของเดิมเท่าที่เป็นอยู่ และป้องกันมิให้เสียหายต่อไป การปฏิสังขรณ์ ทำให้กลับคืนสู่สภาพอย่างที่เคยเป็นมา
“หากจะทำการบูรณะ ซึ่งหมายถึงการ ซ่อมแซม และปรับปรุง ให้รูปทรงมีลักษณะกลมกลืนเหมือนของเดิมมากที่สุดเท่าที่จะมากได้ แต่ต้องแสดงความแตกต่างของสิ่งที่มีอยู่เดิม และสิ่งที่ทำขึ้นใหม่”
โบราณสถาน ในประเทศไทยมีเป็นจำนวนมาก แต่ละภาค หากไม่ได้รับความร่วมมือจากชุมชน ผู้นำท้องถิ่น ชาวบ้าน ร่วมกันดูแล ก็ยากจะสอดส่องได้ทั่วถึง มีประสิทธิภาพ แม้กรมศิปากรจะเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบ การอนุรักษ์โบราณสถาน และโบราณวัตถุ ต้องอาศัยความมือจากทุกภาคส่วน ปกป้อง อนุรักษ์ มรดกแผ่นดิน
การอนุรักษ์โบราณสถานมีหลายวิธี ทั้งบูรณะบางส่วนหรือทั้งหมด การบูรณะทั้งหมด อาจจะต้องรื้อออกเพื่อปรับฐานใหม่ ไม่ให้ทรุดแล้วสร้างขึ้นใหม่ ระเบียบปฏิบัติว่าด้วยการอนุรักษ์สมบัติวัฒนธรรม เช่น ระเบียบข้อที่ 14 ระบุว่า “โบราณสถานที่เป็นปูชนียสถานอันเป็นที่เคารพบูชา ซึ่งเป็นที่รู้จักคุ้นเคยกันดีของประชาชนโดยทั่วไป จะต้องบูรณะไว้โดยไม่มีการแก้ไข เปลี่ยนแปลงลักษณะ สี ทรวดทรง ซึ่งจะทำให้โบราณสถานนั้นหมดคุณค่า หรือเสื่อมความศักดิ์สิทธิ์ไป” เป็นต้น
ทั้งนี้แม้ว่าไทยจะมีพระราชบัญญัติโบราณวัตถุ โบราณสถาน ฯลฯ มาตั้งแต่ พ.ศ. 2504 มีอนุสัญญาระหว่างประเทศ และทำสัญญากับบางประเทศ เพื่อป้องกันการนำเข้า – ส่งออกโบราณวัตถุ ที่ผิดกฎหมาย เช่น โบราณวัตถุ และศิลปวัตถุ จะซื้อขายได้ ก็เฉพาะที่เป็นสมบัติส่วนตัว ที่ได้รับเป็นมรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษเท่านั้น การซื้อขายโบราณวัตถุ อันเป็นสมบัติของชาติ การบุกรุกทำลายแหล่งโบราณสถานด้วยข้ออ้างแผนพัฒนา เพื่อประโยชนด้านต่าง ๆ
วิธีการที่จะแก้ไขปมปัญหานี้ได้ คือจิตสำนึกของผู้คนในชมชน มีความรู้สึกผิดชอบ ที่จะร่วมแรงร่วมใจอนุรักษ์โบราณสถาน และโบราณวัตถุของประเทศ ให้เป็นสมบัติวัฒนธรรมของบ้านเมือง “เป็นหน้าที่ของทุก ๆ คนจากรุ่นสู่รุ่นในการ “อนุรักษ์” และ “พัฒนา” อย่างเหมาะสมตามบริบทสังคมแต่ละถิ่นฐาน โดยไม่เกิดความขัดแย้ง ลดคุณค่าประวัติศาสตร์อันยิ่งใหญ่ของเมืองโบราณเหล่านั้น ด้วยข้ออ้างเพื่อสร้างมูลค่า สร้างรายได้สู่ท้องถิ่น”
June 18, 2020 at 11:41AM
https://ift.tt/3hBswVD
ทุบทำลายมรดกท้องถิ่น สร้างปมขัดแย้ง ในเมืองโบราณทั่วภาคเหนือ - เชียงไหม่นิวส์
https://ift.tt/2wwKMNp
Bagikan Berita Ini
0 Response to "ทุบทำลายมรดกท้องถิ่น สร้างปมขัดแย้ง ในเมืองโบราณทั่วภาคเหนือ - เชียงไหม่นิวส์"
Post a Comment